Ücretli yıllık izin bir yıl olarak tanımlanan iş dönemini tamamladıktan sonra hak edilen ve çalışanların yürürlükteki maaşlarını işe gelmiş gibi aldıkları yani ücret ödemelerinin devam ettiği izindir. İş kanunda da tanımı ücretli yıllık izin olarak yapılmıştır. Ücretli yıllık izin her çalışanın yasal hakkıdır ve iş kanununda tanımlanmıştır. İş kanuna göre 1 yıldan 5 yıla kadar kıdemi olan yani aynı işyerinde 1 yıldan çok 5 yıldan az çalışmış olan kişilerin en az 14 , 5 yıl 15 yıl arasında çalışması olanların en az 20 ve 20 yıldan fazla çalışanların en az 26 gün ücretli yıllık izin hakkı bulunmaktadır.
18 yaşından küçükler ve 50 yaşından büyükler için izin süreleri en az 20 iş günü olarak uygulanmaktadır. Ayrıca maden işçilerinin yukarıda belirtilen sürelere ek 4 günlük izin hakkı bulunmaktadır.
Belirtilen süreler yasal alt sınırlardır, yani çalışanlara bundan daha kısa bir izin hakkı verilemez, işveren kendi isteği ile ücretli izin hakkını daha uzun süre olarak sağlabilir.
Ücretli yıllık izin bir yıl olarak tanımlanan iş dönemini tamamladıktan sonra hak edilen ve çalışanların yürürlükteki maaşlarını işe gelmiş gibi aldıkları yani ücret ödemelerinin devam ettiği izindir. İş kanunda da tanımı ücretli yıllık izin olarak yapılmıştır.
Ücretli Yıllık İzin Nedir ?
Ücretli yıllık izin bir çalışanın bir yıllık çalışmasının ardından hakettiği ve kişisel sosyal hayatında tatil yapmak için kullanabileceği izin süresidir ve ücretli tanımı bu izin günleri için de maaş ödemesini alacağı anlamına gelmektedir. Ücretli yıllık izin günleri için işveren çalışanına o dönemde uyguladığı maaş ödemesini yapmaktadır.
Fakat Ücretli yıllık izin dönemine gelen günler için maaşa ek diğer yemek ulaşım gibi ödemeler yapılmak zorunda değildir. İşe gelinmediği için bir ulaşım gideri olmayacağı ve öğlen yemeği de işyerinde bulunulmadığı için işveren sorumluluğunda olmadığı için ödenmesine gerek yoktur, hayatın olağan akışına uygundur. Yani ücretsiz izin günleri için yemek ve yol ücreti ödenmez.
Ücretli yıllık izinler çalışma gününe ve kıdeme dahil kabul edilir ve bu günler için de SGK yıllık primi ödenmektedir.
Ücretli izini kullanma iradesi kime aittir ?
Çalışanlar en az bir ay önceden yazılı olarak bildirerek izin tarihlerini belirleyebilirler, normal şartlar altında yıllık izinler tek parça olarak kullanılmaktadır. Yıllık izinin parçalar halinde kullanılabilmesi için işveren ve çalışanın uzlaşmaları gerekmektedir.
Fakat günümüzde iş hayatında özel yada kamu kurumlarında işverenin izin tarihlerini belirlemede işçinin insiyatifini yok saydıgı gözlemlenmemektedir. Yani işveren çalışanların kendi kişisel hayatlarında izine ihtiyaçları olacak dönemleri çalışanların kendilerinin belirlemesine müsade etmektedir. Bu çalışan açısından makul ve çalışanın moral ve motivasyonunu artırıcı bir seçimdir.
Çalışan kendi izinli olmak istediği dönemi belirleyerek işverene yazılı olarak müracat eder ve herhangi bir engel yoksa işveren bu tarihlerde izin kullanımına müsade eder. Genel olarak yıllık izinin iki yada en çok üç defada kullanılması usulü benimsenmiştir, işçinin talebi ve işverenin onayı ile yıllık izin istenildiği kadar bölüme ayrılabilir.
Genel mevzuata göre işveren işçinin yıllık izininin bir parçasını en az 10 gün olarak uygulamak zorundadır fakat çalışanın talebi ile kendi istediği gibi bölümleme yapabilir.
Ücretli yıllık izin devir edermi ?
Evet , ücretli yıllık izin kullanılmadığı durumda devir eder ve devir için bir süre sınırı yoktur. Normal mevzuatta hak edilen yıllık izinler bir sonraki hizmet yılında tüketilmelidir deniyor olsa da bir sebeple çalışan kazanılmış hakkı olan yıllık izini kendi rızası ile kullanmaz ise sonraki yıllarda bu izini kullanabilir.
İşten istifa yada işten çıkarılma ile ayrılması durumunda geçmişten haketmiş olduğu tüm yıllık izinleri kullanma hakkına sahiptir, işveren yıllık izinleri kullandırma imkanına sahip değilse yani işletme kapanmış ise son gelirinden günlük hesap ederek yıllık izin ücretini ödemek durumundadır.
Ayrıca işverenlerin çalışanlarının yıllık izinlerini iş akitleri ne yolla fesih olursa olsun kullandırma yükümlülükleri vardır, bir sebeple kullanılmamış olan geçmişe dönük tüm izinler kullandırılmalı veya ücreti ödenmelidir.
İlk yıl ücretli izin hakkı varmıdır ?
Hayır çalışanların çalıştıkları şirkette 1 yıllık görev süresini doldurmadan önce ücretli yıllık izin hakkı yoktur, işverenin müsadesi ile içinde bulunan yılı tamamladıkları zaman hak edecekleri izinleri daha erken kullanmaları mümkündür, işverenin müsade etmesine bağlı olarak kullanılabilmektedir. Genellikle işverenler 6 aydan sonra 1 haftaya kadar izini olumlu karşılamaktadır.
Ücretli Yıllık izinde ek yol izini nedir ?
Ücretli yıllık izinlerinin kullanımı esnasında şehirdışına makul uzak mesafelere seyahat edeceğini belgeleyen çalışanlara en çok 4 günlük ek yol izini de verilebilmektedir. Yol izini çalışanın talebi ile işveren tarafından verilebilmektedir. Yol izini dönemi için ücret ödemesi yapılmaz yani ücretsiz izindir. Çalışana yol izini süresi için maaş ödemesi yapılmaz.
Toplu izin uygulaması nasıldır ?
işveren isterse nisan ekim ayları arasında tüm personelini belirlediği bir aralıkta toplu izine çıkarabilir, belirli işçilerin bu toplu izin harici tutumasını talep edebilir ve bu ayrı tutulan işçilere diğer çalışanlar izindeyken görevde kalmalarını isteyebilir, bu nöbette kalan çalışanlar toplu izin dönemi haricinde istedikleri bir dönemde izinlerini kullanabilirler.
Yıllık Ücretli İzin Dilekçesi nasıl yazılır ?
Yıllık Ücretli İzin Dilekçesi çalışılan kurumun müdürlüğüne hitap edilerek yazılır, genel Türk Dili ve Dilbilgisi ve dilekçe yazım kurallarına uygun ve saygılı bir üslüp ile yazılarak izin kullanım talebini ve izini kullanma isteğinin olacağı günleri belirtir biçimde yazılmalıdır.
Yıllık Ücretli İzin Dilekçesi izin talep edilen tarihten en az 1 ay önce sunulmalıdır, daha önce sunulmasında bir sakınca bulunmamaktadır. Dilekçe ile yalnızca hakedilmiş izinler kullanılabilmektedir.
Hakedilmiş izinler yukarıda açıklandığı gibi kıdeme göre en az 14 , 20 yada 26 gündür.
Ücretsiz yol izini talebi olacaksa bu açıklanarak dilekçe içerisinde belirtilmelidir.
Aşağıda örnek bir Yıllık Ücretli İzin Dilekçesi paylaşıyoruz, aynı belgeyi yazının altında word pdf ve html yapılarında da dosyalar halinde bilginize sunacağız. Ayrıca yazının sonunda iş kanunu ücretli yıllık izinlerin kullanım esaslarını açıklayan mevzuat metninine erişebileceğiniz erişim linkini bilginize sunacağız.
Yıllık Ücretli İzin Dilekçesi
................................................... Müdürlüğüne
Dilekçe Konusu : Yıllık ücretli izin talebimin sunulmasından ibarettir.
................. tarihi itibarı ile şirketinizde ..................... sicil nosu ile görev yapmaktayım. Geçen hizmet yılıma ait yıllık ücretli izinimin bir bölümünü ....................... ile ........................ tarihleri arasında ........ gün olarak kullanmayı istemekteyim.
Yıllık izinimi kullanmam için gereğini saygılarım ile arz ederim.
Tarih :
İsim Soyisim :
İmza :
Türkiye Cumhuriyeti Mevzuat bilgi Sistemi 4857 nolu iş kanununun Yıllık Ücretli İzin tanımını yapan 53. maddesinin uygulama esasları yönetmeliği metni erişim linki : https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=5451&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5
Türkiye Cumhuriyeti Mevzuat bilgi Sistemi 4857 nolu iş kanununu metni https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4857.pdf
Dikkat! Kanun metinlerinin genellikle sonunda yada genel mevzuat taraması yapılarak kanunlar üzerindeki değişiklikler de değerlendirilmelidir. Örneğin 4857 nolu iş kanunu 2003 yılında yürürlüğe girmiştir ve o günden beri en az 10 değişiklik yapılarak birçok maddesi güncellenmiştir, önemli bir detayı gözden kaçırmamak adına değişiklik tanımındaki yasa ve kararnameler ile değişen maddeleri ve tanımları da dikkate alarak yorum yapmaya özen gösteriniz. Kanunlar son değişiklikler de dikkate alınarak olarak yorumlanmalıdır.