Çalışanlar kendi rızaları ile işten ayrılırlarken istifa dilekçesi sunarlar ve şirket yazılı olarak dilerse yanıt verebilir. Şirketin yazılı olarak yanıt verme yükümlüğü yoktur. Şahısların istifası tek taraflı bir karardır ve şirketlerin istifayı kabul etmeme hakları yoktur, istifa kanunen bir haktır, Kimse zorla çalıştırılamaz veya istifa hakkı engellenemez.
Bu durumlarda işveren ve çalışan arasındaki sosyal ilişki , istifa sebebi ve karşılıklı memnuniyet durumları iki taraf tarafından da gözetilerek bir uzlaşma ve uzaklaşmama niyetlisi olarak bir masa etrafında bir Türk kahvesi içilmesi bazen tüm buzları eritebilir ve birlikte çalışma devam edebilir. İstifa sözkonusu ise ve karşılıklı memnuniyet sadece bir olay ile zedelendiyse, aslında çalışmaya devam edilmesi iki taraf için de memnun ediciyse ve uzlaşılarak yola devam edilme ihtimali bulunuyor ise o kahveyi içmekte büyük fayda olabilir.
İstifa yanında bir çok şeyi getirir rahatlama , şüphe , korku , heyecan , yalnızlık , fırsat , yokluk. Bu ruh hallerinden bir yada birkaçı iyiyken bir çoğu da insanı kötü hissettirebilir, bu sebeple istifa kararı son derece iyi düşünülerek alınması gereken bir karardır. Bir işveren olarak iyi ve sevdiğiniz bir çalışanı istifadan vazgeçirebilmek önemli bir artı değer iken, bir çalışan olarak değer gördüğünüz bir şirketten ayrılırken istifanızı son bir kez gözden geçirmek önemli bir hatadan dönmenize de olanak sağlayabilir.
Genel istatistiklere göre istifa edenlerin yaklaşık %10 u birkaç gün ve toplam %30 u birkaç ay içinde ciddi pişmanlıklar duyar ve istifa edenlerin yalnızca %50 si yeni işinde çok daha mutlu olur. Yani yaklaşık %50 ihtimal ile eski işiniz belkide sizin için bir kayıp olabilir.
İşveren gözünden de bakınca ayrılan çalışanın yerine alınacak kişi ayrılan kişi kadar başarılı olacakmı , şirketi bu kadar benimseyerek iyi niyetle çalışacakmı , yine bu soruların cevaplarında da %50 gibi bir ihtimal ortaya çıkmakta, yani istifa ederek ayrılan kişilerin yerine alınan her 2 kişiden biri gideni aratmaktadır.
Bu sebeple istifa kararı çalışan tarafından son derece iyi değerlendirilmesi gereken bir karardır ve işveren de kıymetli bir çalışanını fevri bir karar ve olası bir hatadan da korumak ile mükelleftir. Çözülebilir bir noktadayken uzlaşmak için elini uzatabilmek büyük bir erdemdir.
İstifa edilirken çalışanın kıdem tazminatından ferahat ettiği de unutulmamalıdır, ihbar süresinin karşılıklı bir sorumluluk olduğu unutulmadan gerekli ihbar süresinin de çalışan tarafından uygulanması kanuni bir zorunluluk olarak mevzuatta yer almaktadır. Yani istifa eden kişi kıdem tazminatı alamaz ve kendisine uygulanacak kadar ihbar süresince çalışmaya devam etmek durumundadır, ayrıca kendi istifa ettiği için günlük 2 saatlik iş arama süresi de kendisine verilmeyebilir. Kullanmamış olduğu izinleri kullanmak durumundadır, izinlerin ihbar süresine sayılması gibi bir mevzuat Türk hukuğunda yoktur, fakat gerçek iş hayatında uygulaması yapılmaktadır.
İbraname çalışanın çalıştığı şirketteki maddi haklarını aldığına dair sunduğu bir beyandır , yani maddi alacaklarını aldığını ve maddi hakkı kalmadığını ibra etmektedir. İbranameler işten çıkışlarda imzalatılması gereken belgelerdir, hukukidir ve bağlayıcıdır bu sebeple ibranamelerde gerçek rakamlar ve beyanlar yer alır, gerçek dışı bilgiler ile düzenlenen ibranameler hukiken geçersizdir ve hukuki kusur ve kabahatler oluşturulabilir. Gerçek bilgiler içermeyen ibranameler imzalanmamalıdır. İmzasız ibranameler geçersizdir imzalı ibranameler kabul edilmiş olarak değerlendirilmektedir.
İbranamenin genel bir şablonu yoktur ama zorunlu içermesi gereken bilgiler vardır bu bilgiler çalışanın isim soyismi , şirketin resmi bilgileri , İşten çıkış sebebi , işe giriş ve işten çıkış tarihleri , brüt maaş , diğer tüm başlıklardaki ödemler , ihbar ve kıdem tazminatları gibi tüm maddi değerler yazılmalıdır ve bu tutarların vaktinde ve usulünce ödendiğine dair bir ibra metni yer almalıdır. Karşılıklı olarak çalışan ve işveren tarafından ıslak imza ile tescil edilmelidir. İki kopya olarak düzenlenerek çalışan tarafından şahsında işveren tarafından personel dosyasında 10 yıl muhafaza edilmelidir.
Kendisi istifa ederken yalnızca belirli koşullardaki kişiler kıdem tazminatı alabilmektedir. Bu kişiler askere giden erkek çalışanlar, evlendikten sonra 1 yılı dolmamış olan kadın çalışanlar ve 7 Eylül 1999 günü öncesinde sigortalılığı başlamış olan 15 yıl süredir sigorta kaydı bulunan , en az 3600 prim günü bulunan kişiler kendi istekleri ile istifa etseler bile kıdem tazminatı alabilirler. Bu üç durumda da alınacak kıdem tazminatı son işyerinde çalışma gününe göre hesaplanacaktır ve 1 tam yıldan kısa çalışanlara kıdem tazminatı ödenmeyecektir. Bu üç koşul dışında kendi isteği ile istifa eden kişiler kıdem tazminatı hakkına sahip değilleridir.
İstifa İbraname Örneği
İBRANAME
İBRANAME TARİHİ :
ÇALIŞANNIN KİŞİSEL BİLGİLERİ :
İSİM SOYİSİM :
TC KİMLİK NO :
PERSONEL SİCİL NO :
İŞE GİRİŞ TARİHİ :
İŞTEN ÇIKIŞ TARİHİ :
İŞTEN ÇIKIŞ SEBEBİ : KİŞİSEL SEBEP İLE İSTİFA , İŞ KANUNU 17. MADDESİ.
ÇALIŞMA SÜRESİ : ......... GÜN
İHBAR SÜRESİ : ........... GÜN
AYLIK BRÜT ÜCRET :
İŞVEREN BİLGİLERİ :
TİCARİ ÜNVANI :
SGK İŞVEREN SİCİL NUMARASI :
ÇALIŞANA YAPILAN ÖDEMELER :
ÖDEME TANIMI
BRÜT ÖDENEN TUTAR
MAAŞ ÖDEMESİ
........... TL (YAZI İLE ............................................................. TL)
FAZLA MESAİ ÖDEMESİ
........... TL (YAZI İLE ............................................................. TL)
İHBAR TAZMİNATI
........... TL (YAZI İLE ............................................................. TL)
KIDEM TAZMİNATI
........... TL (YAZI İLE ............................................................. TL)
...................................
........... TL (YAZI İLE ............................................................. TL)
...................................
........... TL (YAZI İLE ............................................................. TL)
TOPLAM
........... TL (YAZI İLE ............................................................. TL)
Kişisel Sebepler ile hiçbir baskı altında kalmadan kendi rızam ve talebim ile istifa etmiş bulunuyorum, İş sözleşmemi kendi iradem ve beyanım ile İş Kanunun 17. Maddesi gereğince sona erdiriyorum.
Çalışmış olduğum ................... ile ..................... tarihleri arasında haketmiş olduğum maaş ve bütün ücretlerimi , asgari geçim indirimlerimi, her türlü sosyal haklarımı , haftasonu ve genel tatil günlerine ait ücretlerimi , fazla mesai ücretlerimi , yıllık izin ücretlerimi , kıdem tazminatımı , ihbar taazminatımı , yemek ve ulaşım bedellerimi , prim ve benzeri alacaklarımı , tüm maddi akdi yasal bilcümle alacaklarımı eksiksiz, vaktinde banka veya nakit olarak aldığımı kabul ve beyan ederim.
Yukarıda belirtilen ücretlerin brüt ücretler olduğunu yasal kesintiler olacağını ve usulünce kesinti yapılacağını bildiğimi ve kabul ettiğimi kabul ve beyan ederim.
Banka yolu ile yapılacak ödemelerin t .............................................. Iban nolu hesabıma yapılmakta olduğunu ve nakit ödemelerinde imzam belgelendiğini kabul ve beyan ederim.
Ayrılma sebebime göre yasalara kıdem tazminatı alacağımın olmadığınının bilincinde olduğumu ve hiçbir hak iddaa etmediğimi ve etmeyeceğimi , İhbar sürem boyunca çalışmam gerektiğini , yukarıda belirttiğim tüm başlıklardaki alacaklarımı eksiksiz , zamanında ve usulünce aldığımı, hiçbir alacağım kalmadığını, akdi ve yasal alacaklarımı tamamını vaktinde ve eksiksiz olarak banka yoluyla veya nakit olarak aldığımı kabul ve beyan ederim.
Tüm haklarım eksiksiz, vaktinde ve usulünce ödendiği için hiçbir maddi veya manevi dava açmayacağımı , tüm haklarımın eksiksiz ödenmiş olduğunu ve hiçbir hak talebinde bulunmayacağımı kabul ve beyan ederim.
........................................................................................................................... Ünvanlı işyerini bütün akdi ve yasal alacaklarımdan dolayı kayıtsız ve şartsız gayrkabilirücu ibra ederim.
Bu ibranameyi tamamını okuyarak ve anlayarak , hiçbir baskı altında olmadan tamamen kendi özgür iradem ile imzaladığımı kabul ve beyan ederim.
İbra Eden :
İsim Soyisim :
Adresi :
Telefonu :
İmzası :