İş Sözleşmesi Anlaşma İkale ile Sonlandırılması Protokol Örneği iş anlaşmasının yani iş akdinin karşılıklı uzlaşma ile sonlandırılması için düzenlenen protokole örnek olarak paylaşılmıştır.
Yazımızda çalışan ve işveen arasınada düzenlenen bir iş sözleşmesinin anlaşma ile sonlandırılması için düzenlenecek ikale sözleşmesi açıklanmış ve örneklendirilmiştir.
Şirketler arası iş sözleşmelerinin , bayilik sözleşmelerinin ,franchise sözleşmelerininin , bayilik mümessillik temsilcilik sözleşmelerinin , taşeron ve yüklenicilik sözleşmelerinin hukuğu ve mevzuatı farklıdır. Bu yazımızda yalnızca çalışan işveren iş birliğini sağlayan iş sözleşmeleri hakkında bilgilendirmede bulunuyor olacağız.
İş Sözleşmesi veya İş Akdi Nedir ?
İş sözleşmesi veya iş akdi iş kanununda belirtilen kanuni hükümlere uyumlu biçimde bir çalışan ve işveren arasındaki çalışan ve kurum arasındaki ilişkinin kurulduğu sözleşmedir.
İş Sözleşmelerinde temel mantık çalışanın iş görme vazivesi sonucunda belirli bir gelir ve haklar elde etmesi , işverenin de kendi adına bu görevi üstelenen kişiye maddi haklarını ödemesi ve bu ilişkinin hukuki bir zeminde sözleşme altına alınmasıdır.
İş Sözleşmeleri belirli süreli veya belirsiz süreli olabilir, belirli süreli iş sözleşmesi genellikle sözleşmeli çalışma , belirsiz süreli iş sözleşmesi kadrolu çalışma olarak da isimlendirilebilmektedir.
Belirli süreli iş sözleşmesi her tür iş ilişkisini tanımlamanın yanı sıra net ve belirli süreli bir iş ilişkisi bulunacağını da tanımlamaktadır. Yani belirli süreli iş sözleşmeleri 1 ay üç ay 1 yıl gibi tanımlı bir süre çalışacak geçici çalışanlar için düzenlenen sözleşmelerdir ve her iki taraf da yükümlülüklerini yerine getirdiği sürece sözleşme sonuna kadar iş ilişkisi bu sözleşme çerçevesinde devam eder ve sözleşme süresi sonunda iş birliği ayrı bir bildirim yada fesih gerektirmeden sona erer. Bu sözleşmelerde de iş sözleşmesi bitiminde karşılıklı olarak bir protokol imzalanması da son derece yerinde bir uygulamadır.
Belirsiz süreli iş sözleşmelerinde tüm iş ilişkisi tanımlanır ve belirlenmiş bir son tarih bulunmaz, bir taraf iş sözleşmesini bir sebep ile fesih etmesi durumuna kadar iş birliği sürer ve sözleşme şartları devam eder.
İş Sözleşmesi Fesih Sonlandırma Biçimleri Nelerdir ?
İş Sözleşmeleri yani iş akitleri birçok şekilde sonlandırılabilir.
Belirli süreli iş sözleşmeleri sözleşme sonunda kendiliğinden sona erer. Bu süreden önce bir çalışanın ve işverenin fesih etme hakları vardır , ayrıca anlaşmalı olarak iki taraf uzlaşarak da fesih edebilir.
Aynı şekilde belirsiz süreli iş sözleşmelerinin de çalışan , işveren veya anlaşmalı olarak iki tarafın da talebi ile sonlandırılması mümkündür.
Ayrıca sınırlı bir ömrümüz olduğu unutulmadan bir kişinin vefat etmesi de iş sözleşmesinin sonlanmasına sebep olmaktadır.
İş akdinin fesih edilmesi haklı fesih, haksız fesih gibi hukuki neticeler de doğurmaktadır. Bir tarafın iş akdini fesih etmesinde haklı bir gerekçesi bulunuyorsa bu haklı fesih , iş akdini fesih eden tarafın haklı bir gerekçesi bulunmuyorsa bu haksız fesih anlamına gelmektedir. Haksız fesih yapan kişinin hanuni yükümlülükleri bulunacağı unutulmamalıdır.
Tüm iş sözleşmeleri iş kanununda belirtilen gerekçeler ile fesih edilebilir, haklı bir gerekçe bulunmadan fesih edilen iş sözleşmeleri karşı tarafta mağduriyet yaratabilir ve yaratılan mağduriyetin hukuk önünde tazmini gerekebilir ve genellikle de gerekli olmaktadır.
Bu sebeple iş sözleşmelerinin hukuki belgeler oldukları ve sorumluluk doğurdukları , yasalara uygun biçimde sonlandırılmamaları ve karşı tarafın haklarının gözetilmeden sonlandırılmalarında ciddi hukuki neticeler yaratabildikleri unutulmamalıdır.
İş Sözleşmesi Anlaşma İkale ile Sonlandırılması Nedir ?
İş Sözleşmesinin bir yada iki tarafın talebi ve her iki tarafın belirli bir protokol üzerinde uzlaşması ve karşılıklı olarak imza altına alınması ile iş sözleşmesi iki tarafın uzlaşması ile sonlandırılabilir , buna anlaşmalı fesih, anlaşmalı sonlandırma veya ikale isimleri verilebilmetkedir.
Burada temel prensip iş kanuna göre her iki tarafında maddi haklarının eksiksiz ödenmiş olması ve sözleşmenin karşılıklı mutabakat ile sonlandırılıyor olmasıdır.
İş Kanuna herhangi bir şekilde muhalefet eden anlaşma ikale protkolleri hukuken geçerli kabul edilmez ve dava yolu açıktır.
Yalnızca bir tarafın kendi maddi haklarından bilinçli olarak feragat ediyor olması makul çerçevede kabul edilebilmektedir, fakat burada yanıltma , bilincinde olmama , zorlama gibi unsurlar da olabileceğinden iş sözleşmelerinin anlaşma ile sonlandırılması yani ikale protokollerinde yapılacak tüm feragatler sonraki dönemde yine dava konusu olmaya açık noktalardır.
Bu sebeple kesinlikle özellikle maddi haklar tarafında kanunen belirtilen şartların tamamı yerine getirilerek iş sözleşmelerinin sonlandırılması temel prensip olmalıdır.
İkale sonrası anlaşmazlık durumlarında süreç nasıl olmakadır ?
Bu durum nadiren de olsa yaşanabilmektedir. İkale protokolü sonrasında işverenin ödemeyi yapmaması veya eksik yapması veya protokol çerçevesindeki şartlara çalışanın uymaması gibi durumlarda hukuk yolu daima açıktır. İş Mahkemelerine müracat edilerek ikale protokolündeki usulsüz durumlar veya protokole uyulmaması gibi durumlarda hak arama hakkı iki tarafın da mevcuttur.
Normal iş davalarında olduğu gibi zorunlu arabuluculuk müracatı sonrası dava süreci takip edilerek hak aranması mümkündür.
İhtiyari Arabuluculuk Müessesesi Değerlendirilmelimidir ?
Yasal arabuluculuk uygulamaya başlanmasını takiben ihtiyari arabuluculuk süreçleri de hukuğumuza kazandırılmıştır.
Herhangi bir dava süreci olmadan iki tarafın hür iradesi ile kanun önünde tarafsız bir arabulucu denetim ve gözetiminde iş sözleşmelerinin anlaşma yolu ile yani ikale ile sonlandırılması mümkündür.
İhtiyari arabuluculuk son derece pratik ve güvenli bir yöntemdir, Mütevazi ve resmi bir maliyet ile her iki tarafın hak ve taleplerinin hukuki ve adil biçimde dikkate alınarak iş sözleşmesinin sonlandırılmasını Kamu adına denetleyecek bir Arabulucu gözetiminde protokol yapılması iki taraf adına da son derece güvenli bir yoldur.
Mevzuat uzun olsa da kısaca özetlemek gerekirse iş sözleşmesini anlaşmalı olarak sonlandırmak isteyen taraflar Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı tarafından resmi arabulucu olarak tanımlanan bir Avukata müracat ederek İhtiyari arabuluculuk işlemini başlatabilirler.
Arabulucu tarafından sözleşme ve iki tarafın bilgileri alınarak Adalet Bakanlığı sisteminde bir arabuluculuk işlemi kaydı açılır ve Arabulucu Bürosunda taraflar veya vekilleri bir araya gelerek protokol şartlarını tekrar konuşur arabulucu huzurunda uzlaşır ve bunu beyan ederler ve Arabuluculuk tutanakları ile iş anlaşmasının feshi hukuki bir boyut kazanır.
İhtiyari arabuluculuk ile yapılan iş sözleşmesi ikale yani sonlandırma işlemlerinde tarafların daha sonradan sözleşme şartlarına itiraz etme hakkı bulunmamaktadır.
Resmi Arabulucu iş sözleşmesinin sonlandırılması hakkında herhangi bir kanuna muhalefet eden bir hüküm bulunmasına zaten müsade etmeyecektir.
İş Sözleşmesi Anlaşma İkale ile Sonlandırılması Protokolü Nasıl Yazılır ?
Her protokol gibi önce tarafların tanımlandığı ve hür irade beyanı içermesi zorunludur. Daha sonra çalışma geçmişi ve çalışmanın her iki tarafın da hür iradesi ile sonlandırmasında uzlaştıkları yine imza altına alınmalıdır.
Çalışan tarafın maddi hakları her hak ayrı bir madde olacak şekilde tüm tutar net biçimde ifade edilerek ve hesaplama detaylarına da tercihen yer verilerek maddi hak başlıkları ve tutarları açık biçimde ifade edilmelidir.
Yine ibraname metni de içererek bu sözleşme ile karşılıklı hak ve alacakların bulunmadığının kabulü bayanı ve ibrasına da yer verilerek protokol sonlandırılabilir.
Protokol el yazısı veya bilgisayar çıktısı olarak düzenlenebilir, her iki tarafın kendisi veya kanuni temsilcisi tarafından imza altına alınabilir. İki kopya olarak düzenlenir ve her bir kopya bir tarafta muhafaza altına alınabilir.
İhtiyari arabulucu Avukat huzurunda imzalanması halinde dört kopya olarak düzenlenir , birer kopya taraflarda , bir kopya arabulucu Avukatta bir kopya ise Adalet Bakanlığı arşivinde muhafaza edilmektedir.
Tüm iş kanunu çerçevesinedeki sözleşmelerin muhalefet konusuna göre 5 ila 10 yıl arasında saklanma şartı bulunduğu unutulmamalıdır ve sonradan bir anlaşmazlık çıkması ihtimaline karşı sözleşmeler en az 10 yıl muhafaza edilmelidir.
İş Sözleşmesi Anlaşma İkale ile Sonlandırılması Protokol Örneği
İŞ SÖZLEŞMESİNİN ANLAŞMA İLE SONA ERDİRİLMESİNE İLİŞKİN İKALE PROTOKOLÜ
1- Taraflar : Çalışan : Sayın ........ÇALIŞANIN ADI VE SOYADI TC KİMLİK NUMARASI.......................................
İşveren : .................ŞİRKET ÜNVANI....................
2- Sayın ............................................... gördüğü lüzum üzerine iş anlaşmasının karşılıklı uzlaşma yolu ile sonlandırılması için .......................................................................................... ünvanlı şirkete şahsen müracat etmiştir ve işveren tarafından bu başvuruyu olumlu karşılanmıştır.
3- Bu sözleşme her iki tarafın hür iradeleri ile beyan ettikleri talepleri ile hiçbir baskı yada etki altında kalmadan , tüm maddeleri görüşülerek ve uzlaşılarak tam mutabakat ile düzenlenmiş ve karşılıklı olarak imza altına alınmıştır. Bu sebeple her iki taraf da bu protokolü hiçbir baskı , cebir , zorlama , nüfuzu kötüye kullanma baskısı altında kalmadan imzaladığını kabul , beyan ve taahhüt etmektedir.
4- Sayın ........................................... işveren şirkette ....................... tarihinden itibaren ........................................................ Görevi ile çalışmış olup, bu protokol imzalanması ile iş sözleşmesi ............................. tarihinde karşılıklı tam mutabakat ile sona erecektir.
5- Sayın ............................................ işveren şirkette toplam .......................... Ay ............. Gün kıdeme sahiptir. İş kanununa göre ..................... İhbar süresi vardır. Kullanmamış olduğu ücretli yıllık izinleri toplamı .............. gündür.
6- Sayın ............................................ toplam kıdem tazminatı ............................... Brüt , ........................... Net tutarındadır ve bu tutar kendisine en geç ........................ tarihinde ......................................... Yolu ile ödenecektir.
7- Sayın ............................................ toplam ihbar tazminatı ............................... Brüt , ........................... Net tutarındadır ve bu tutar kendisine en geç ........................ tarihinde ......................................... Yolu ile ödenecektir.
8- Sayın ............................................ toplam ücretli yıllık izin ücreti ............................... Brüt , ........................... Net tutarındadır ve bu tutar kendisine en geç ........................ tarihinde ......................................... Yolu ile ödenecektir.
9- Sayın ............................................ toplam ............................... ücreti ............................... Brüt , ........................... Net tutarındadır ve bu tutar kendisine en geç ........................ tarihinde ......................................... Yolu ile ödenecektir.
10- İş bu sözleşme ile Sayın .............................................., Çalışmasının anlaşma yolu ile son bulacağı .................................................................. şirketindeki ............... ile ..................... tarihleri arasındaki çalışmasına karşılığında hak ettiği aylık ücretleri , fazla çalışma ücreti , hafta tatili , genel tatil , ikramiye , prim , yemek yol ücreti ve benzeri tüm başlıklardaki maddi alacaklarının tamamını eksiksiz olarak almış olacağını kabul ve beyan etmektedir.
11- Ayrıca iş sözleşmesinden veya iş sözleşmesinin sonlandırılmasından dolayı yukarıda belirtilen ödemelerin usulünce çalışana belirtilen tutuarlar ile en geç belirtilen tarihlerde yapılması şartı ile her iki tarafında birbirlerini koşulsuz ve gayrı kabili rücü olarak ibra etmektedir. Birbirlerinden herhangi bir talepte bulunmayacaklarını ve geçmiş iş sözleşmesi ile ilgili dava açma haklarından tamamıyla feragat ettiklerini kabul , beyan ve taahhüt etmektedir.
12- İş bu protokol ve geçmiş iş sözleşmesi hakkında açılabilecek tüm davalar .............................. Mahkemelerinde açılabilecek olup, tüm davalar Türk Hukuku çerçevesinde görülebilecektir.
İş bu protokol ........................... tarihinde tarafların bizzat / resmi noter vekaleti ile temsil edilerek taraflarca iki nüsha olarak imza altına alınmıştır ve imza tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Çalışan Şirket
İsim Soyisim : Ünvan :
Tarih : Tarih :
İmza : Kaşe Yetkili İmzası :
Türkiye Cumhuriyeti 4857 Nolu İş Kanunu Metni , Türkiye Cumhuriyeti Mevzuat Bilgi Sistemi üzerinde PDF türü metin dosyası : https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4857.pdf
Kaysis Türkiye Cumhuriyeti Kamu Elektronik Bilgi Yönetim Sistemi üzerinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı mevzuat listesi erişim linki https://kms.kaysis.gov.tr/(X(1)S(evcoenszaosb0sc24nrhedzc))/Home/kurum/24304011?AspxAutoDetectCookieSupport=1