İş Kanununa göre 50 den fazla belirsiz süreli çalışanı bulunan yani 50 yada daha fazla sabit personeli bulunan özel işyerlerinin en az %3 ve kamu kurumlarının en az %4 engelli personel çalıştırma zorunluluğu vardır. Bu zorunluluk ilgili personel sayısına ulaşılması ile başlar , personel sayısı 50 den aşağı indiğinde zorunluluk ortadan kalkar fakat personel sayısı 50 altına indiğinde engelli personelin görevine son verilmesi makul karşılanmaz, bu sebeple işverenler personel politikasını toplam personelinin en az %3 kadarını engelli personeller olarak belirleyerek yapmalıdır.
Engelli çalışanın iş kanuna göre %40 yada daha yüksek oranda bir bedensel engeli bulunuyor olması gerekmektedir, daha düşük engeli bulunan çalışanlar normal sağlıklı çalışan olarak hesaplamalara katılmaktadır. İş kanununda 50 personele varıldıktan sonra sorumluluk başlayacağı varsayılmak ile beraber o an 50 çalışan içerisinde engelli bulunmadığı için hemen resen işlem yapılmaz fakat belirli dönemlerde yapılan elektronik belge denetlemeleri ve fiziki denetlemelerde bu durum kesinlikle kontrol edilmektedir.
Özellikle başka bir konuda da olsa şikayet yada rastlantısal iş kurumu denetimi yada sosyal güvenlik kurumu denetiminde engelli çalışan sayısında eksiklik bulunması halinde ceza işlemi yapılacaktır.
Ayrıca tüm özel şirketlerin ve kamu kurumlarının engelli personelin çalışan olarak işe başlamasında ve işten ayrılmasında 15 günlük süre içerisinde Türkiye Cumhuriyeti İş Kurumuna bildirim zorunluluğu vardır. Normal mevzuattaki SGK giriş işleminden bağımsız olarak İş kurumuna engelli personeli giriş çıkışları ayrıca dilekçe ile bildirilmektedir.
Özel sektördeki %3 engelli çalıştırma zorunluluğu kafaları biraz karıştırmaktadır, 50 kişinin %3 ü hesaplandığında 1,5 yapmaktadır ve bu personel sayısı hesaplamalarında küsüratlar tam sayıya yuvarlanmaktadır, yani 1,499999 personel sayısı 1 kabul edilirken 1,50 değeri tam sayıya yuvarlanarak 2 kabul edilmektedir. Bu durum 50 sağlıklı çalışanı olan bir şirkete %3 hesaplaması yapıldığında 1,5 rakamını dolayısı ile 2 engelli çalışma zorunluluğu varmış yorumunu akla getirmektedir. Fakat bu hesaplama yanlıştır. 49 çalışanı olan bir şirket %3 kriterini sağlamak zorunda olduğunda 49 rakamının %3 ü 1,47 etmektedir ve 50. çalışan engelli personel engelli bir personel ise şirket iş kanunu hükümünü yerine getirmiş kabul edilmektedir.
Engelli personel çalıştırma zorunluluğu 0 – 49 çalışan olan şirketlerde zorunluluk bulunmamaktadır. 50 – 82 çalışan arası 2 , 83 – 115 çalışan arası 3 , 116 – 149 çalışan arası 4 engelli personel çalıştırma zorunluluğu vardır. Bu hesaplama 50 den fazla çalışanı olan şirketlerde (personel sayısı / 33,33) hesaplaması ile yapılabilmektedir.
Örneğin yani 278 çalışanı olan bir şirket çalıştırması gereken engelli persoenl sayısını 278 * 0,03 = 8,34 olarak hesaplayabilir ve personel hesaplamasında yarımdan küçük sayılar aşağı yuvarlandığı için 8 engelli personel çalıştırma zorunluluğu bulunmaktadır. 88 çalışanı olan bir şirket ise 88 * 0,03 = 2,64 rakamını hesaplar ve 2,64 küsüratı yarımdan büyük olduğu için 3 e tamamlanır. Bir başka örnek vermek gerekirse 150 çalışanı olan bir şirket ise 150 * 0,03 = 4,50 olarak hesaplanır ve yine yukarı yuvarlanarak 5 engelli çalışan çalıştırma zorunluluğu olduğu hesaplanır.
Engelli çalıştırma zorunluluğu tüm özel şirketler için istisnasız olarak uygulanır ve engelli personele sağlanacak görev ve çalışma alanı da normal bir günlük çalışma yorgunluğu dışında engeli ile beraber yaşamakta olan kişiyi zorlamayacak ve yaşam kalitesini etkilemeyecek bir görev olmalıdır. Yani protez bacağı bulunan bir personel ofisboy olarak görevlendirilerek günde ofisin katları arasında 8000 10000 adım yürümek zorunda olacağı bir göreve getirilemez. Engelli çalışan’a pozitif ayrımcılık yapılması hem insanı hem vicdani hemde hukuki olarak işverenin sorumluluğunadır.
Yukarıda belirttiğimiz gibi özel şirketler en az %3 kamu kurumları en az %4 engelli personel barındırmak ve çalışma alanlarını engelli personelin de zorluk yaşamadan görevlerini yapabilecekleri , molalarını kullanabilecekleri ve kişisel ihtiyaçlarını zorlanmadan görebilecekleri bir yapıda hazır etmeleri gerekmektedir. Sunulan görevin kişinin sağlık koşullarını zorlayıcı bedensel işler gerektirmiyor olması gerekmektedir. Sorumluluk toplam 50 den fazla çalışanı olan tüm özel ve kamu kurumlarına istisnasız getirilmektedir. Hiçbir şekilde engelli personelin çalıştırılma imkanı yoksa engelli personel bordroya alınarak sigortası tam ay olarak ödenip maaşı kesintisiz yatırılarak engelli personelin çalıştırılabileceki fiziki şartlar sağlanarak idari izin verilmesi makul olmaktadır.
Engelli Çalışanın İşkura Bildirim Dilekçesi Türkiye Cumhuriyeti İş Kurumunun il temsilciliklerine kurum yetkilisi tarafından teslim edilmelidir. Şirket bilgileri ve çalışan bilgileri ile aşağıda vereceğimiz Engelli Çalışanın İşkura Bildirim Dilekçesi örneği gibi doldurulan dilekçenin sunulması sonrasında işkur kayıtları düzenlenecektir. Bildirim için süre işe başlama ve işten ayrılma tarihinden itibaren 15 gündür, 15 gün içerisinde bildirilmemiş personel denetleme yapılırsa görev almıyor işlemi görebileceği için personel giriş prosedürleriniz içerisinde engelli personel işkur bildirimi iş akışı planlamasını da yapmanız önemlidir. Türkiye İş kurumuna gönderilecek Engelli Çalışanın İşkura Bildirim Dilekçesi PTT kanalı ile de taahhütlü posta olarak gönderilebilmektedir. PTT tarafından tesliminden en geç 7 gün sonra dilekçe ulaşmış kabul edilmektedir ve en çok 30 gün içerisinde işlem görecektir. Dilekçenin sunulması bildirme zorunluluğunun yerine getirildiği anlamına gelmektedir.
Engelli Çalışanın İşkura Bildirim Dilekçesi ni iş kurumuna daima şirket yetkilisinin teslim etmesini ve yazıişlerinden evrak kaydı yapılırken alındı mühürü ve evrak kayıt numarasını üstüne yazdırarak bir kopyasını saklamasını önermekteyiz. Kaybolan evrak sebebi ile bildirim hatası yaptığınıza dair bir işlem yapılma durumunda evrak kayıttan geçmiş olan kopyayı beyan ederek , bildirim yükümlülüğünüzü yerine getirdiğinizi ispat etme şansınız olacaktır.
Engelli Çalışanın İşkura Bildirim Dilekçesi (İşe Giren Engelli Personelin bildirimi)
Türkiye Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
Türkiye Cumhuriyeti İş Kurumu
...................... İl Müdürlüğü
Dilekçe Konusu : Göreve başlayan engelli çalışanımızın bildiriminin yapılmasından ibarettir.
İş Kanunu hükümlerine göre şirketimiz 50 den fazla çalışanı bulunması sebebi ile %3 yada daha fazla engelli personel barındırmak ile mükelleftir. Aşağıda kimlik bilgilerini ve işe giriş tarihini saygı ile sunacağımız personel engelli işçi kontenjanımız dahilinde göreve başlamış durumdadır.
Bilgilerinize sunar , gereğini saygılarımız ile arz ve talep ederiz.
Tarih :
Kaşe :
Yetkili İmzası
Ekler : İşe Giriş Bildirgesi , Engeli bildirir sağlık raporu Fotokopisi, İmza Sirküleri Fotokopisi
Şirket Bilgileri :
Şirket Ünvanı :
SGK İşveren Kodu :
Merkez Adresi :
Mernis Numarası :
Telefonu :
Yönetim Eposta Adresi :
KEP Eposta Adresi :
Çalışan Bilgileri :
İsim Soyisim :
TC Kimlik No :
Doğum Tarihi ve Yeri :
Ana Adı :
Baba Adı :
İşe Giriş Tarihi : Yukarıdaki örnek işe başlayan yeni bir personelin bildirimi için düzenlenen Engelli Çalışanın İşkura Bildirim Dilekçesi Örneğidir, aşağıdaki dilekçe metni ise engelli bir çalışanın işten ayrılması durumunda bildirim zorunluluğunun yerine getirilmesi için düzenlenen dilekçe örneğidir.
Engelli personelin görevden ayrılması durumunda 30 gün içerisinde engelli kontenjanının tamamlanması beklenmektedir ve tamamlanmaması durumunda denetlenmesi halinde ceza işlemi yapılabilinecektir. Bu sebeple engelli personel çıkışlarında ihbar süresi dahilinde yeni bir engelli personelin işbaşı yapmasına gayret edilmesi yerinde olacaktır.
Engelli Çalışanın İşkura Bildirim Dilekçesi (İşen Ayrılan Engelli Personelin bildirimi)
Türkiye Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
Türkiye Cumhuriyeti İş Kurumu
...................... İl Müdürlüğü
Dilekçe Konusu : Görevinden ayrılan engelli çalışanımızın bildiriminin yapılmasından ibarettir.
İş Kanunu hükümlerine göre şirketimiz 50 den fazla çalışanı bulunması sebebi ile %3 yada daha fazla engelli personel barındırmak ile mükelleftir. Aşağıda kimlik bilgilerini ve işten çıkış tarihini saygı ile sunacağımız personel engelli işçi kontenjanımızda yer almaktadır. Kendi talebi ile istifa eden çalışanımızın şirketimizde çalışması son bulmuştur. Ayrılan engelli personelimizin görevine ve kadrosuna makul süre içerisinde engelli personel alımı yapılarak kurumunuza usulünce bildirimi yapılacaktır.
Bilgilerinize sunar , gereğini saygılarımız ile arz ve talep ederiz.
Tarih :
Kaşe :
Yetkili İmzası
Ekler : İşten Çıkış Bildirgesi , Çalışanın istifa dilekçesi , İmza Sirküleri Fotokopisi
Şirket Bilgileri :
Şirket Ünvanı :
SGK İşveren Kodu :
Merkez Adresi :
Mernis Numarası :
Telefonu :
Yönetim Eposta Adresi :
KEP Eposta Adresi :
Çalışan Bilgileri (İstifa ederek görevden ayrılan çalışanımız):
İsim Soyisim :
TC Kimlik No :
Doğum Tarihi ve Yeri :
Ana Adı :
Baba Adı :
İşe Giriş Tarihi : Aşağıda size faydalı olabilecek bilgi ve belgelere ulaşabileceğiniz sayfaların erişim linklerini paylaşıyoruz, ayrı sayfalar olarak sitemiz dışında sitelere erişim yaparak bilgi alabileceksiniz.
Türkiye İş Kurumu İŞKUR Kurumsal Web Sitesi : https://www.iskur.gov.tr/
Türkiye İş Kurumu İnternet Şubesi ve Elektronik Hizmetlere Erişim Sistemi : https://esube.iskur.gov.tr/
Türkiye İş Kurumu Müdürlük ve Hizmet Merkezi adres telefonları , Genel Müdürlük ve Birimleri ve Kurumun iletişim bilgilerini içeren resmi iletişim bilgileri sayfası adresi https://www.iskur.gov.tr/iletisim :