Tüm çalışan annelerin doğum sonrası ücretsiz izin hakkı bulunmaktadır. Devlet memuru veya özel sektör çalışanı olması farketmeksizin kanunlar gereği doğum yaptıktan sonra anne olan çalışan dilerse ücretsiz izin kullanma hakkı vardır. İşverenin buna izin vermeme hakkı bulunmamaktadır.
Doğum Sonrası Ücretsiz İzin hakkı yalnızca annenin iradesine kalmaktadır yani dilerse tüm çalışanlar yalnızca kendi istekleriyle ücretsiz izin kullanabilirler. İşverenlerin bu izini talep etme hakkı yoktur, işveren yalnızca anne olan çalışan kendi hür iradesi ile ücretsiz izin kullanmayı isterse bunu işleme koyar ve çalışan ücretsiz izine çıkabilir. İşveren kendi isteği ile anneden bir talep gelmeden anne olan çalışanı çalışanın kendi isteği ve talebi olmadan ücretsiz izine çıkaramaz, doğum izini bittikten sonra çalışan işbaşı yapar.
Anne olan çalışan doğum izinleri bittikten sonra herhangi bir rapora bağlı sağlık durumu da yoksa işbaşı yapmak zorundadır, doğum izini ve kullandığı diğer izinleri var ise bunlar bittiği günden bir sonraki işgünü işbaşı yapmak zorundadır. Göreve gitmez ise devam etmemiş kabul edilir ve birkaç gün devam etmemesi halinde iş kanunu hükümlerince iş akdi fesih edilebilir.
Tüm ücretsiz izinler gibi doğum sonrasında kullanılan ücretsiz izinde de çalışana maaş vb maddi haklar ödenmez, yalnızca vadelendirilmiş prim vb alacakları varsa ödedir, bunun dışında çalışana maaş ve diğer yemek yol vb ödemeleri işveren tarafından yapılmaz , yapması talep de edilemez. Ücretsiz izin adından da anlaşılabileceği gibi ücret almadan izine ayrılmak anlamı taşımaktadır ve ücretsiz izin hakkı da bittikten sonra çalışanın işbaşı yapması zorunludur. Kanunen tanımlanan süre kadar ücretsiz izin hakkı vardır ve bu süre sonunda herhangi bir ihbar veya ihtar da edilmeden işbaşı yapması zorunludur.
Genel mevzuata göre anne olan çalışanın birinci çocuğunda altmış gün , ikinci çocuğunda yüzyirmi gün , üçüncü çocuğunda ise yüzseksen gün ücretsiz izin hakkı tanınması zorunludur. Anne olan çalışan çocuk sayısına göre bu süreler ile ücretsiz izin hakkını başvurması halinde koşulsuz olarak kullanabilir. Anne yada çocuğun olağandışı sağlık durumlarında herhangi bir ek onay aranmaksızın bu süre 360 güne kadar uzayabilir. Ayrıca birçok şirket anne olan çalışanlarının iş gücünden uzaklaşmaması ve yeni doğan bebeği ile ilgilenebilmesi için ücretsiz izin hakkını birinci çocukta 180 gün , 2. ve sonraki çocuklarda ise 360 gün olarak uygulayabilmektedir. Yasada ve yönetmelikte belirtilen süreler asgari sürelerdir, azami süre işverenin uygun gördüğü süre kadardır.
Bu süre konusunda en çok yapılan hata ücretsiz izin dönüş tarihinin yanlış hesaplanmasıdır, bu sebeple şirket muhasebe , insan kaynakları ve personel idaresi tarafından ücretsiz izinin SGK sistemine kaydedilmesini ve dönüş tarihinin tarafınıza yazılı olarak bildirilmesini istemeniz yerinde olacaktır. Bu sayede işe dönüş tarihiniz netlik kazanacaktır.
Ücretsiz izinli olunan süre kıdem süresine kaydedilmez ve emeklilik için işgünü olarak kabul edilmez, fakat mevzuata göre annelik emeklilik için faydalı gün olarak değerlendirilen bir süreçtir. Çocuk sayınıza göre SGK na şahsen müracat ederek annelik sebebi ile emeklilik günlerinizi saydırabilirsiniz.
Anne olan çalışanın 8 + 8 toplam 16 hafta doğum izini ve günlük 1.5 saat hesabı ile süt izini bulunmaktadır. Birçok şirket süt izinlerini mesai saatlerine göre toplayarak 1 haftalık süt izinini bir günlük izine denkleştirerek toplu süt izini de verebilmektedir. Bu annelerin de tercih ettiği ve mevzuata uygun bir yaklaşımdır. Ayrıca yıllık izinlerin de doğum ve süt izinine eklenerek kullanılması ile doğum ve doğum sonrası sürecinin oldukça uzun bir izin dönemi ile karşılanabilmesi faydalı olabilecektir. Doğum ve izin süreçlerini iyi planlamak anneliğe ilk adımları kolaylaştırırken işe dönüş süresini de mümkün olduğunca ertelemeye olanak verebilmektedir.
Ayrıca ücretsiz izin kullanımını kıdeme dahil edilmediği gibi, dolaylı olarak ihbar süresine de etkisi yoktur , kıdeme etki etmediği için ücretsiz izin hakkına da etkisi yoktur. Yani ücretsiz izine ayrılan bir çalışan ücretsiz izinli olduğu dönemi çalışan olduğu şirket açısından hiçbir anlamı olmayan bir dönem olarak düşünebilir, ücretsiz izin çalıştığınız şirket açısından hiçbir hesaplamada çalışma günü olarak değerlendirilmez, tamamen gözardı edilen hiçbir hesaplamaya dahil edilmeyen ve mesai günü olarak da kabul edilmeyen bir dönemdir. SGK mevzuatı açısından da aynı şekildedir emeklilik hizmet süresi açısından dikkate alınmaz.
İşveren ücretsiz izine çıkan çalışan için SGK primi ödemez fakat anne ve anneye bağlı SGK sağlık hizmetleri alan kişilerin sağlık hizmetleri devam eder. Yani ücretsiz izindeyken size bağlı SGK sağlık hizmeti alan çocuklarınız ve yeni doğan bebeğiniz kamu sağlık hizmetlerinden yararlanabilirler.
Doğum sonrası ücretsiz izin için en fazla 6 ay içerisinde başvuru yapılması gerekmektedir ve ücretsiz izin süresi çocuk sayısına göre 1. çocukta en az 60 , 2. çocukta en az 120 , 3. çocukta en az 180 gün olarak uygulanmaktadır. Doğumdan altı aydan sonra ücretsiz izin başvurusu yapılamaz, yapıldığı taktirde doğum sonrası ücretsiz izin hakkı olarak değil, normal mevzuata göre ücretsiz izin talebi olarak değerlendirilir ve şirketin onayına bağlı olarak verilebilmektedir.
Doğum Sonrası Ücretsiz İzin kullanabilmek için aşağıda sizinle paylaşacağımız metin benzeri bir Doğum Sonrası Ücretsiz İzin Dilekçesi düzenleyerek şirkete ıslak imzalı olarak teslim etmeniz ve onaylanması gerekmektedir. Yasal hakkınız olduğu için onaylanmaması mümkün değildir. Şirket işleme koymama hakkına sahip değildir, bir sürtüşmeye konu olursa noterden ihtar ederek işleme konmasını sağlayabilirsiniz , noter ihtarına rağmen işleme koyulmaması halinde fesih hakkınız vardır ve hukuk yolu açıktır.
Bu gibi durumlarda hukuki haklarınızın korunabilmesi ve mağduriyet yaşamamanız adına bir Avukattan hukuki danışmanlık almanızı şiddetle tavsiye ederiz.
Aşağıda sunacağımız Doğum Sonrası Ücretsiz İzin Dilekçesi ni kişisel bilgileriniz ile , çalıştığınız şirket müdürüyet makamına yazınız ve doğumdan en geç 6 ay içerisinde teslim ediniz. Genel olarak uzun süreli izinler için 30 gün önceden müracat mevzuata uygundur yani diğer izinlerinizin bitmesinden 30 gün önce müracat ediniz. İşyerine gitme şansınız yoksa PTT ile veya bir yakınınız ile teslimini sağlayınız. Dilekçe ekinde hastane tarafından sağlanacak doğum belgesinin fotokopisini veya nüfüsa kaydettirmiş iseniz nüfus cüzdanının fotokopisini sunmanız yerinde olur.
Edevlet üzerinden ve SGK çağrı merkezinden ücretsiz izininizin SGK sistemine usulünce kaydedildiğinden emin olunuz, bu kontrolü ücretsiz izninizin başladığı gün veya ertesi günü yapınız. SGK sistemine giriş yapılmamışsa şirketinizi bildilendiriniz.
Doğum Sonrası Ücretsiz İzin Dilekçesi
............................... Müdürlüğüne
.................... tarihinde doğum yapmış durumdayım. Yeni doğan evladım ile birlikte toplam ........ çocuk annesiyim. Yeni doğan çocuğum ile yakın ilgimi sürdürebilmem için ücretsiz izin hakkımı kullanma zarureti hasıl olmuştur.
.................... ile .................... tarihleri arasında ...... ay süreli ücretsiz izin hakkımı kullanmayı talep etmekteyim.
Gereğini saygılarım ile arz ederim.
Ek : Doğum Belgesi Fotokopisi / Nüfüs Cüzdanı Fotokopisi
Tarih :
İsim Soyisim :
İmza: