Dilekçe bir isteği yada şikayeti sunmak yada herhangi bir konuda bilgi talep etmek veya bilgi vermek amacı ile resmi devlet kurumlarına yada özel kurumlara hitaben yazılan resmi yazılardır. Dilekçenin bir istemini sunan birde kabul eden tarafı vardır. Dilekçeyi yazan kişi isteği olan, dilekçenin hitap ettiği kişi de dilekçe ile talep iletilen kurumdur.
Dilekçeler Kişilere yazılmaz, Devlet kurumlarına yada özel kurumlara yazılır. Örneğin Türkiye Cumhuriyeti Ankara Valiliği yada ABCLMNXYZ Sanayi Anonim Şirketi gibi bir makama hitaben kişiler veya yine kurumlar tarafından yazılabilir. Yani bir şirket vakıf dernek veya bir kamu kurumu başka bir resmi devlet kurumu yada özel kuruma dilekçe yazabilir. Tüzel kişilikleri kanunen yetkilisi olan gerçek kişi isim soyisim kaşe yada mühür üstüne imza ile temsil eder.
Tüzel kişiler adına dilekçe veriliyorsa yetkilinin yetkisini belirtir resmi belge aslı ve/veya fotokopisinin dilekçe ekinde sunulması gerekli olabilir.
Aksi belirtilmedikçe tüm dilekçeler olağandışı bir sebep yoksa dilekçeyi yazan tarafından hitap edilen kuruma şahsen teslim edilir, birçok kamu kurumu yalnızca PTT ile gönderilen dilekçeleri de kabul edebilmektedir.
Dilekçe eski adıyla “arzuhal” temel olarak 6 ana bölümden oluşur bunlar ; dilekçe konusu , dilekçe tarihi , Hitap makamı , Dilekçe Metni , Bilgiler ve Ekler ve İsim Soyisim İmza bölümüdür. Yazımızın devamında bu bölümleri sizlere açıklayacağız
Dilekçe neden yazılır ?
Bir istek veya şikayeti bir kuruma bildirmek için dilekçe yazılması gerekmektedir. Dilekçeler isminden de anlaşılabileceği gibi bir dileğin iletilmesi anlamına gelmektedir. Türk Dili dilbilgisi kurallarına ek olarak resmi ve özel kurumlara göre fazla değişmeyen genel dilekçe yazım kuralları bulunmaktadır. Ayrıca özellikle bazı kamu kurumlarının genel dil ve dilbilgisi şartlarına ek uygunluk kriterleri de bulunabilmektedir. Bu makalemizde biz genel olarak dilekçe nasıl yazılır konusunu işleyeceğiz, kuruma göre değişkenlikle yer verme olanağımız malesef bulunmuyor, binlerce kuruma göre değişkenlik gösterebilecek onbinlerce farklılığa bir yazı ile açıklama şansımız takdir edersiniz bulunamaz.
Dilekçe Hakkı Nedir ?
Herşeyden önce dilekçe vermek yani bir dileğini bir kamu yada özel makama sunmak her Türk Vatandaşının anayasal hakkıdır, hiçbir kişi yada kurum dilekçe verme hakkından mahrum bırakılamaz. Bkz : 3071 nolu dilekçe kanunu
Yani her Türk Vatandaşı her kamu kurumuna kendi veya toplum yararı gördüğü konular ile dilekçe ile müracat etme hakkına sahiptir ve bu kurum bu dilekçeyi işleme almak ile mükelleftir.
Buradan dilediğiniz kamu kurumuna dilediğiniz kadar dilekçe yazabileceğiniz değerlendirmesi biraz hatalı olacaktır, kamu görevlisinin ve kamu kurumunun gereksiz meşgul edilmesi de bir kabahat olarak görülmektedir. Dilekçelerim makul bir talep ile bir kişi yada toplum faydasına bir iş görmek için veriliyor olması esastır, yani bir dilekçe gerçek bir istemi bir makama sunar. Gereksiz dilekçe verilmesi yersizdir ve işlem dahi görmez, genellikle kabul bile edilmez. Bu durum normal bir durumdur.
Bir kişi hakkı olmayan birşeyi de dilekçe ile talep etse de hakkı değilse elde edemez. Bu durumun da farkında olunarak dilekçe verilmesi mantıklı bir davranış olacaktır. Yani olmayacak bir şeyi dilekçe ile müracat ederek de olmasını sağlama şansınız yoktur.
Kanunlar , yönetmelikler ve mevzuatlar ile belirlenen istemler için dilekçe bir müracat yani istemin yada şikayetin resmi yazılı olarak sunulma biçimidir.
Dilekçelerin yanıtlanma ve işleme konma süreleri
Aksi ilgili kamu kurumunca belirtilmemişse 30 veya 60 gün süre içerisinde tüm dilekçeler işleme konmalıdır. Fakat ilgili kamu kurumunun aşırı yoğunluğu sebebi ile bu süreler aksayabilmektedir, bu durum makul karşılanmalıdır.
Posta yolu ile gönderilen dilekçelerde mevzuata göre işleme konma süresi kurumdan kuruma değişmek ile beraber kurum kalemine ulaşma günü üzerine ortalama ek 7 gün olarak işleme konma ek süresi olabileceği kabul edilmelidir.
Dilekçenin fiziki şartları nedir ?
Dilekçeler aksi belirtilmedikçe boş , beyaz, çizgisiz , a4 kağıtlara yazılır ve sadece bir yüzü kullanılır, yani dilekçeler uzun ise kağıtların arka kısmı kullanılmaz yeni bir sayfanın bir yüzü kullanılarak devam edilir.
Genel olarak daktilo , elektronik yazı makinası ve yazıcı çıktıları kabul edilmektedir, Fakat imzanın yazıcıdan çıktı olarak alınması resmi ve özel işlemlerde kullanılamaz. İmza daima ıslak imza olarak mavi lacivert arası bir renkte mürekkepli kalem ile atılmalıdır.
Bazı durumlarda dilekçelerin genel olarak mavi ile lacivert arası tonda bir mürekkepli kalem ile yazılması önerilmektedir. Diğer renkler ve baskı teknolojileri ile kopyası değişitirilmesi mümkün olabildiği ve yanıltıcı işlemlerin önüne geçilmesi adına siyah renk tercih edilmemelidir. Ayrıca birçok kurum bazı dilekçeleri daktilo yada bilgisayar çıktısı olarak kabul etmemekte yalnızca elyazısı ile kabul edebilmektedir.
Çizgili , kareli , renkli , bir kısmında başka yazılar izler şekiller bulunan herhangi bir kağıt kullanılmaz. Bir kısmı kesilmiş yırtılmış kağıtlar üzerine dilekçe yazılsa dahi işleme konulmaz, yazılı kısma gelmemiş fakat bir yırtık bulunan dilekçeler de işleme alınamaz, dilekçenin yazılmış olduğu kağıt hasarsız ve yırtılmamış durumda olmalıdır. Üzerinde ıslaklık ve leke vb de bulunmamalıdır.
Dilekçe üzerinde değişiklik yapılacaksa değişiklik yapılan yerdeki eski metin üstü düz çizgi ile çizilir ve o kısma doğru bilgi yazılabilir, bu tip değişiklikler aynı kalem ile yapılmalıdır ve imza sahibi o noktanın yanına bir imza daha atmalıdır, üzerinde değişiklik yapılan dilekçelerde değişiklik noktasında imza yoksa dilekçe hükümsüz kabul edilebilir. Tercihen dilekçeler üzerinde elle yada daktilo yada bilgisayar ile düzeltme yapılmamalıdır.
Dilekçeler tek bir kalem ile yazılmalı ve imzalanmalıdır, dilekçe içerisinde iki farklı cihaz ile yazım bulunmamalıdır, yani dilekçe bir kısmı daktilo bir kısmı noktavuruşlu yazıcı bir kısmı da lazer yazıcı ile yazılarak düzenlenmemelidir.
Dilekçelerde imza bölümünün üstü dahil olmak üzere yazılı alanlar arasında uzun satır boşlukları bulunmamalıdır, buralara bilgisayar ile ek yazılar iliştirilebileceği sebebi ile dilekçe hitap bölümünden imza bölümüne kadar paragraf araları ve son boşluk dahil en çok bir yada iki satırlık paragraf arası satır boşlukları içermelidir, 3 yada daha fazla satırlık boşluklar dilekçenin ilk harfi ile imza arasında bırakılmamalıdır.
Dilekçe ve hukuki sorumluluklar
Dilekçeyi imzalayarak sunan kişi dilekçe sonucunda yapılacak işlemi kendi istemi olarak sunduğu için hukuki olarak dilekçe ile yapılacak işlemin de sorumlusu olmaktadır. Bu sebeple önemli konularda dilekçe verilirken hukuki danışmanlık alınması ve bir avukata danışılması makul ve yerinde olur.
Ayrıca dilekçe metni içerisinde herhangi bir yasaya göre suç oluşturabilecek bir ifade küfür hakaret vb bulunuyorsa dilekçe aynı zamanda bir beyan olduğu için ilgili konuda suç unsuru oluşacağı ve dilekçenin bunu belgeler nitelikte olduğu unutulmamalıdır, dilekçe metninin tamamı tüm yasalar çerçevesinde sorumluluk da yaratmaktadır, bu unutulmamalıdır.
Ayrıca dilekçe metni içerisinde yazılan bir ifade bir kabahati veya suçu belirtiyorsa bu suç ile ilgili dilekçeyi yazan kişi dahil olmak üzere resen her çeşit soruşturma veya cezai işlem yapılabileceği unutulmamalıdır. Yani dilekçe metninde yazılan ifadeler bir suçu , kabahati veya herhangi bir yasaya muhalif bir fiili tanımlıyorsa bu ifade ile o konuda her çeşit yasal işlem yapılabilinmesi olanaklıdır. Dilekçeye kendi rızası ve beyanı ile yazılması fiilin bir kabahat olmasını ve gerekli işlemin yapılma yapılmama durumunu değiştirmez.
Yukarıdaki sebepler ve muhtelif hukuki gerekçeler ile dilekçe yazımında Hukuki danışmanlık alınması konunun ciddiyetine göre önemli ve faydalıdır.
Kaybolan bir diplomanın suretinin talep edilmesi için avukat tutulmasına pek gerek yoktur ama bir yargı kararına itiraz ediliyorsa takdir edersiniz ki bir avukatın mesleki yorumu son derece önemlidir. Dilekçenin konusu ve önemine göre bir Avukat ile değerlendirme yapılması ve hatta avukatın bu işlemi vekaleten yapıyor olması olası mağduriyetlerin önüne geçmek adına son derece faydalıdır.
Dilekçe bölümleri nelerdir ?
- Başvurulan Makamın adı yani Hitap: Bu bölümde dilekçe hangi kurumun hangi birimine yazılıyorsa oranın tam ünvanı doğru biçimde yazılmalıdır. Örneğin Milli Eğitim Bakanlığı nın İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bir dilekçe yazılıyorsa hitap makamı bu kurum olarak yazılmalıdır.
- Dilekçenin üst kısmında dilekçe konusu başlığı ile dilekçenin bir cümle ile maksadı tanımlanmalıdır. Bu cümle çok uzun ve karmaşık ifadeler içermemeli, yalnızca dilekçenin ne amaçla yazıldığı anlaşılır bir şekilde ifade edilmelidir. Burada detay verilmesine gerek yoktur, dilekçe konusunu okuyan görevli dilekçenin ne maksat ile yazıldığını anlamalı ve o konuda işlem göreceği birime yönlendirmesi için yeterli ifadenin bulunması gerekmektedir.
- Dilekçenin açıklama kısmı ise tercihen 3 yada 4 paragrafı geçmeyecek biçimde dilekçeye konu olan istek veya şikayetin anlatıldığı bölümdür. İlk kısım durumun açıklandığı paragraf , ikinci kısım sorunun yada talebin anlaşılır biçimde tanımlandığı kısım olarak düşünülmelidir. Bu bölümde yalnızca isteminizin gerekçesini açıklamanız yeterlidir.
- Dilekçenin son kısmı ise şikayetinizi veya isteminizi açıkladığınız paragraf olmalıdır, bu paragrafta anlaşılır bir şekilde talebinizi dilekçeyi yazdığınız makama belirtmeniz gerekmektedir. Bu bölümün son kısmında gereğini saygılarım ile arz ederim veya yazınıza müsait bir nazik ifade ile isteğinizi sunduğunuz cümleyi bitirmeniz yerinde olacaktır.
- Son kısımda ise gerekli kişisel bilgileri ve talebiniz ile ilgili atıfta bulunduğunuz gerekli bilgiler varsa bunları başlıklar halinde yazmanız gerekmektedir. Yani isteminiz veya şikayetiniz ile ilgili yazmanız gerekli olan bilgileri burayada başlık ve bilgi şekinde sunmanız gerekmektedir.
- Dilekçenin sonunda ise dilekçenin imza edilerek makama sunulduğu tarihi yazmanız , isim ve soyisminizin altına ıslak imza atarak teslim etmeniz gerekmektedir.
- Dilekçenin ekler ve bilgiler kısmı da dilekçe ile yapmış olduğunuz isteğiniz işleme konurken gerekli olabilecek bilgileri yazdığınız ve eğer ek belgeler sunmuşsanız bunların listesini beyan ettiğiniz kısımdır.
Dilekçe Metni Nasıl Yazılır ?
Dilekçe konusu kısmı en çok 15 kelimeden oluşan bir cümle ile dilekcenin ne amaçla verildiğinin tanımlanmasından ibarettir. Başka bir bilgi yazılmasına gerek yoktur. Aşağıdaki örnek dilekçemiz nüfus dairesinden yeni bir kimlik talep eden bir kişinin dilekçesidir, bu dilekçe örneğinde “Yeni nüfus cüzdanı istemimin sunulmasından ibarettir” ifadesi , dilekçenin yeni bir hüvviyet isteğini sunar bir dilekçe olduğunu anlatmaya yetecektir. Siz de dilekçe konusu kısmında dilek veya şikayetinizi kısaca ifade ediniz. Birden çok istem yada şikayetiniz varsa …… konusundaki istemlerimin sunulmasından ibarettir veya ………. hakkındaki şikayetlerimin sunulmasından ibarettir gibi bir ifade yeterli olacaktır.
Dilekçenin metin kısmı yani açıklama kısmı da en çok 3 4 paragraf olarak istemi yani durumu yada şikayeti önce tanımlamak ve çerçevelemek için bir yada en çok iki paragraf olarak talebinizin gerekçesini anlatmanız ve daha sonra gerekli ise önemli detayları sunmanız için kullanılmaktadır. Burada konu ile hiç alakası olmayan bir kişinin anlayacağı kadar yalın , net ve kısa ifadeler ile isteminizi tanımlamanız ve gerekli bilgileri sunmanız yeterlidir. Genel okunabilirlik ve anlaşılabilirlik adına anlamlı bir iki üç paragraf biçiminde bölerek her paragrafı en çok 8 / 10 cümle olarak düzenleyiniz. Cümlelerin tercihen 15 kelime den uzun olmamasına özen gösteriniz. 15 kelimeden uzun cümlelerin ilk okumada net anlaşılma ihtimali 10 kelimeden oluşan bir cümleye göre 4 kat daha azdır.
Kısa anlaşılır ve net cümlelerden oluşan 1 – 3 arası paragraf ile isteminizi veya şikayetinizi kuruma açıkladıktan sonra isteğinizi veya şikayetinizi net ifade edeceğiniz istem paragrafı ile dilekçenizi tamamlayınız.
istem paragrafı dilekçeyi sunmuş olduğunuz kurumdan istediğiniz işlemi tanımlama anlamına gelmektedir. Yani yukarıdaki açıklama kısmında anlatmış olduğunuz konu ile ilgili kurumdan talebinizi bu son kısımda yapmaktasınız. Burada taleplerinizi anlaşılır net ve kısa biçimde yazdıktan sonra dilekçenizin sonunda “……… için gereğini saygılarım ile arz ederim” benzeri zarif bir cümle ile isteminizi kuruma sununuz. Bu saygılı istem ifadesi Türk dili ile yazılan dilekçeler için zorunlu ve önemlidir.
Dilekçenin son kısmında sağ tarafta Tarih isim soyisim ve imza yer almalıdır, burada tarih tam tarih olarak yazılmalıdır, isim soyisim de Nüfus cüzdanında yazdığı gibi yazılmalıdır kısaltma kullanılmamalıdır. İsim önüne gelen resmi Ünvanlar varsa kullanılabilir.
Dilekçenin son kısmında sol tarafta gerekli bilgiler başlık ve bilgi biçiminde alt altya yazılmalıdır, dilekçe ile yapılan isteminizde gerekli olabilecek bilgileri dilekçe satırlarında yazmadıysanız veya çok sayıda bilgi yer alıyorsa dilekçe son kısmında sol tarafta alt alta maddeler halinde yazılması makuldür.
Ayrıca ekler kısmında da dilekçede atıf yaptığınız ve dilekçe ekinde sunduğunuz belgelerin tanımları yer almalıdır.
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartı Talep Dilekçesi Örneği :
ÖRNEK DİLEKÇEDİR., KIRMIZI YAZILARI SİLİNİZ, GEREKLİ DÜZENLEMERİ YAPINIZ ,
Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü
....................... Nüfus Müdürlüğü
(HİTAP MAKAMINI ÜST KISMA YAZINIZ)
DİLEKÇE KONUSU DİLEKÇENİN NE AMAÇLA YAZILDIĞINI İFADE EDEN BİR CÜMLE OLARAK YAZILMALIDIR.
Dilekçe Konusu : Yeni Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartı talebimin sunulmasından ibarettir.
DİLEKÇE AÇIKLAMA KISMI : DİLEKÇE İLE İSTEKLERİNİZİ ANLAŞILIR BİÇİMDE İFADE EDİNİZ.
................................. Tc Kimlik Numaralı Türkiye Cumhuriyeti Devleti Vatandaşıyım. Nüfus Cüzdanımı kaybetmem sebebi ile yeni bir Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartı alma zarureti hasıl olmuştur.
Eski TC Kimlik Kartımın iptal edilrek hiçbir resmi işlemde kullanılmamasının sağlanması ve adıma yeni bir TC Kimlik Kartı düzenlenerek tarafıma teslim edilmesi için gereğini saygılarım ile arz ve talep ederim.
BİLGİLER TANIMLAR KISMI : DİLEKÇENİZ İLE İLGİLİ GEREKLİ BİLGİLERİ BAŞLIK VE BİLGİ BİÇİMİNDE SOL KISMA MADDELEYİNİZ.
İsim Soyisim :
TC Kimlik No :
Doğum Tarihi :
Doğum Yeri :
Anne Adı :
Baba Adı :
İkamet Adresi :
Telefon :
Eposta Adresi :
TARİH DİLEKÇENİN TESLİM EDİLECEĞİ TARİHTİR, TARİH İSİM SOYİSİM İMZA UNUTULMAMALIDIR.
Tarih :
İsim Soyisim :
İmza :
DİLEKÇE İSTEĞİNİZ İLE ALAKALI ZORUNLU VE GEREKLİ EK BELGELERİ TANIMLAYARAK DİLEKÇEYE EKLEYİNİZ.
Ekler :
Türkiye Cumhuriyeti Pasaport Kimlik Sayfası Fotokopisi 1 Sayfa
Biyometrik Fotoğraf 1 Adet
Kayıp TC Kimlik Kartı Yenileme Bedeli Dekontu 1 SayfaElektronik İmza , EDilekçe ve Edevlet Hizmetleri
Birçok kamu kurumu günümüzde kişilerin kimlik bilgilerin ve kurumların elektronik imzaları ile temsil edilerek dilekçe sunmalarına olanak sağlamaktadır. Elektronik imza mühürü taşıyan bilgisayar formatlı dosyalar halinde sunulan belgelerin üzerinde teorik olarak değişiklik yapılamayacağı için elektronik imzalı belgeler birçok kamu kurumu tarafından ıslak imzalı dilekçeler gibi işleme alınabilmektedir. Burada resmi kurumlar tarafından tanınır bir şekilde elektronik imza alınmış olması gerekmektedir.
Bazı kamu kurumları elektronik imza ile işlem yapılabilmesi için önce kişinin yada tüzel kişilik yetkilisinin ilgili kamu kurumuna müracat ederek elektronik imza kullanımı için başvuru yapmalarını talep edebilmektedir.
Birçok kurumun Edevlet hizmetleri altında sundukları yada kendi kurumsal sistemlerinde olanak sağladıkları elektronik dilekçe veya elektronik imzalı dilekçenin elektronik ortamdan yüklenebilmesi gibi hizmetleri bulunabilmetkedir. Bu hizmetler de dilekçe yazımını ve iletimini kolaylaştırmaktadır.
Yukarıda belirttiğimiz elektronik imza , elektronik dilekçe ve Edevlet hizmetleri üzerinden istemlerin sunulması dilekçe yazımını birçok alanda kağıt kalemden bilgisayar sistemlerine dönüştürmüş olsa da dilekçe yazımı aynı Türk Dili dilekçe yazımı kurallarına bağlı olarak devam edecektir. Bu yazımızda anlatmış olduğumuz dilekçe nasıl yazılır konusunda daha fazla örneğe erişmek isterseniz sitemiz üzerindeki dilekçe örneklerini , dilekçe yazım örneklerini incelemeniz sizin için oldukça faydalı olacaktır. Dilekçe Nasıl Yazılır ? konusundaki açıklamalarımız umuyoruz yeterli olmuştur.