20 Yaşını doldurmuş , erkek olan , sağlık problemi bulunmayan ve eğitimi devam etmeyen her Türk Vatandaşı Türk Silahlı Kuvvetleri personel ihtiyaçları çerçevesinde askerlik celbi çıkartılarak zorunlu askerlik hizmetine davet edilirler. Askerlik hizmeti zorunludur fakat asker adayları eğitim , iş ve hususi hayatlarının daha müsait olduğu bir dönemde askerlik hizmetlerini yapmak isteyebilirler. Bu konuda çeşitli mevzuatlar bulunmaktadır ve yazımızın konusu Askerlik hizmeti tam olarak değildir. Bu yazımızda çalışan bir kişinin askere gitmek için işten ayrılması durumunda nasıl bir işlem yapması gerektiği ve haklarını nasıl alması gerektiğinin belirtilmesi ve açıklanmasıdır.
Askerlik görevini yapmak için işten ayrılan bir kişi çalıştığı şirket yada kuruma Askerlik Sebebi ile İşten Ayrılma Dilekçesi ile başvurarak ayrılmak yani istifa etmek durumundadır. Yalnız bu istifa normal çalışan istifasından farklıdır, askere gitmek için işten ayrılan bir çalışan yalnızca askerlik görevine başlaması koşulu ile kıdem tazminatını almayı hak etmiş kabul edilir ve işveren tarafından kıdem tazminatı ödenmelidir.
Kıdem tazminatının ne kadar süre içerisinde ödeneceğine dair mevzuatta net bir bilgi olmamak ile beraber mahkemelerde derhal veya bekletilmeden gibi ifadelere atıfta bulunarak 30 günü geçen sürelerde yapılan ödemelerde işverenin kusurlu olarak yorumlandığı olmaktadır. Bu sebeple askerlik sebebi ile görevinden ayrılan çalışanın kıdem tazminatının en geç bir sonraki ay maaş ödemeleri esnasında ödenmesi makul bir davranış olarak düşünülmektedir.
Ayrıca işverenler karşılıklı dürüstlük ve iyi niyetli olma görüşü gereği askere gitmekte olan çalışanının ailesine bakıyor olabileceği veya askere gittiği dönemde var olabilecek borçlarını ödeyerek gitmek isteyebileceği ve ayrıca askerlik hizmetini yapacağı birliğine ulaşacağı dönemde kadar kişisel masraflarını karşılamak için ihtiyaç duyabileceği için kıdem tazminatını askerlik görevi başlamadan ödemesi beklenmektedir ve bir çalışanını yurt savunması için milli görevine uğurlayan bir işverene yakışan da kahraman askere göstermesi gereken yasal hakkını vaktinde ödemeyi aksatmaması yerinde olacaktır.
Askerlik görevi için işinden ayrılan çalışanın kıdem tazminatı normal çalışma süresine göre hesaplanmaktadır normal bir çalışanın işten çıkarıldığı hesaplama mantığında yani 1 yıllık hizmetin 30 günlük brüt maaşa karşılık geldiği bir hesaplama ile kıdem tazminatı hesaplanmaktadır. Askerlik için istifa eden çalışanın kendi açısından ihbar sorumluluğu olup işveren açısından ihbar süresi ve ödemesi yapma yükümlülüğü yoktur, yani çalışan yasal mevzuata uygun süre önce ihbar etmek ile yükümlüdür. Bu sebeple askere gitmek için işinden ayrılan çalışan işten ayrılacağını ihbar süresi kadar önce işyerine bildirmek ve işyeri işe devam etmesini istiyorsa ihbar süresince çalışmak zorundadır. İşveren derhal işten çıkabileceğini belirtirse çalışan işi bırakabilir fakat kendisine hiçbir koşulda ihbar süresi için ödeme yapılmaz. Yalnızca kullanmadığı yıllık izinleri kadar günlük maaş hesaplaması yapılarak bu ödeme kıdem tazminatına eklenir.
Özetle askerlik sebebi ile görevinden ayrılan çalışanın mavzuata uygun sürede ihbar sorumluluğu vardır, istifa ediyor olduğu için işverenin ihbar sorumluluğu ve ihbar ödemesi sözkonusu değildir. İşveren ihbar süresince çalışmasını isterse çalışmak durumundadır. Çalışan kıdem tazminatı ve kullanmadığı izini için ödeme almalıdır.
Genel mevzuatta tam olarak belirgin şekilde bulunmasa da askere giden çalışan kıdem tazminatını almaz ise askerden dönüşte işveren aynı pozisyon ile işe almak durumundadır inanışı genel olarak iş dünyasında hakimdir fakat mevzuata ve kanunlara bakıldığında aslında çalışan istifa ederek ayrıldığında işveren kıdem tazminatını ödemek ve istifasını işleme koymak zorundadır. Ayrıca asker kişi vatani görevini yapıp döndüğünde istifa ettiği görevinde açık bir pozisyon var ise işveren yine çalışanını işe almak zorundadır. Bu durum yasada açık biçimde belirtilmiştir, fakat işveren ilgili pozisyonu farklı bir personel alarak veya şirket içinde bir değişikilik ile doldurmuş ise işe almak zorunda değildir.
Bu sebeple çalışanlar vatani görevleri için askerlik sebebi ile işten ayrılırken işverenleri ile sürtüşme yaşamadan süreç yürütülürse ve işveren asker kişinin dönüşünde yine bir çalışana ihtiyaç duyacaksa tekrar işbaşı yapması genel hayatın akışına uygundur. Askere giderken istifa eden çalışan kıdem tazminatını alıp ayrılmış ve asker dönüşünde yeniden işe alınmış olarak göreve başlamaktadır. Asker dönüşünde yeniden işe girdiği için kıdem hesaplaması yeniden 1 iş gününden başlamaktadır burada kıdem tazminatı ödenerek işten ayrılan çalışanın eski kıdemi için tekrar ayrılması veya işten çıkarılması durumunda bir kıdem tazminatı ödemesi yapılmayacaktır.
Askerlik Sebebi ile İşten Ayrılma Dilekçesi yazılırken dikkat edilmesi gereken birkaç nokta vardır , öncelikle istifa dilekçesi ihbar süresi kadar önce şahsen şirket yetkilisine teslim edilmelidir veya personel dairesine teslim edilmelidir. İstifa dilekçesinde askerlik sebebi ile istifa edildiği net biçimde yazılmalıdır. Kıdem tazminatının talep edildiği de net biçimde yazılmalıdır. Bu şekilde askerlik sebebi ile görevden ayrılındığı ve kıdem tazminatının talep edildiği yasal olarak işverene bildirilmiş olacaktır. İşveren bir kusur olarak kıdem tazminatı ödemez ise hukuk yolu açıktır ve istifa dilekçesinin bu şekilde yazılmış olması çalışanın hukuk önünde haklılığının ispatıdır.
Hukuki açıdan işveren ve çalışan tarafının sıkıntı yaşamaması açısından Askerlik Sebebi ile İşten Ayrılma Dilekçesi ilekçesi ve işveren tarafından istifanın kabulü yazısı olarak iki ayrı a4 sayfa olarak sizlere sunacağımız Askerlik Sebebi ile İşten Ayrılma Dilekçesi örneğini kişisel bilgileriniz ve çalıştığınız kurum veya şirket bilgileri ile doldurarak imzalayınız ve şahsen teslim ediniz. İşlemler tamamlandıktan sonra işveren de istifanızın kabulünü ve kıdem tazminatınızın ödendiğinin beyanını sizden alacaktır.
Askerlik Sebebi ile İşten Ayrılma Dilekçesi
........................... ŞİRKETİ MÜDÜRLÜĞÜNE
(ÇALIŞTIĞINIZ ŞİRKET YADA KURUM MÜDÜRLÜĞÜNE HİTABEN YAZINIZ)
Şirketinizde/ Kurumunuzda ............ tarihinden itibaren görev yapmaktayım. Zorunlu askerlik görevimi yerine getirmek üzere .................. tarihi itibari ile görevimden ayrılacağımı beyan ederim.
İstifamın kabulünü ve kıdem tazminatımın tarafıma ödenmesi için gereğini arz ve talep ederim.
(MEVZUATA GÖRE BU YAZININ KİŞİNİN EL YAZISI İLE YAZMASI TALEP EDİLEBİLMEKTEDİR. YUKARIDAKİ YAZININ AYNISINI AŞAĞIYA EL YAZISI İLE YAZINIZ)
Tarih :
İsim Soyisim :
İmza :
(İSTİFANIN KABUL YAZISI)
Sayın, .................................. (ASKERLİK SEBEBİ İLE İŞTEN AYRILAN ÇALIŞAN İSMİ SOYİSMİ)
............. Tarihli dilekçeniz ile Askerlik Görevi sebebi ile görevden istifa etme dilekçeniz tarafımızca değerlendirilmiş olup, istifa talebiniz kabul edilerek şirketimiz ile ilişiğiniz ................ tarihi itibarı ile kesilmiştir.
Son çalışma ayındaki .............. iş günü olarak hesaplanan maaşınız ................. tarihinde ................. TL olarak nakten / banka yolu ile tarafınıza ödenmiştir.
Kıdem tazminatınız ................ tarihi işe başlama ................. tarihi işten ayrılma ( ......... AY .......... Gün görev süresi) üzerinden hesaplanmış olup ........................... TL tutarı tarafınıza nakten / banka yolu ile ödenmiştir.
Askerlik görevinizden dönüşte başvurmanız ve şirketimizde aynı görevde çalışabileceğiniz bir pozisyon bulunması halinde görevinize dönebileceğinizi bildiririz.
Bilginize Sunarız.
Saygılarımızla
(Şirket Yetkilisi Kaşe İmza)
(ÇALIŞAN KABUL YAZISI VE İBRANAME)
YUKARIDAKİ İSTİFANIN KABUL YAZISINDAKİ AÇIKLAMALARI OKUDUĞUMU ANLADIĞIMI KABUL VE BEYAN EDERİM.
...................................................................................... Ünvanlı şirkette ............ tarihi işe başlama ve ...................... tarihinde çalışmış olduğumu. Kendi iradem ve isteğim ile (askerlik sebebi ile istifa ederek) işten ayrıldığımı, çalışma sürem içerisindeki tüm maaş, agi , fazla mesai vb tüm başlıklar altındaki alacaklarımın tarafıma zamanında ve eksiksiz olarak ödendiğini kabul ve beyan ederim.
Kıdem tazminatımın da ilgili dönemi kapsayacak şekilde hesaplanarak tarafıma nakten / banka havalesi ile ödendiğini kabul ve beyan ederim.
İlgili şirketten hiçbir maddi veya manevi hakkım kalmadığını tüm haklarımın tarafıma vaktinde ve eksiksiz olarak yapıldığını kabul , beyan ve ibra ederim.
(İsim Soyisim İmza)