Çek İptal Kararı mahkemeler tarafından Çek İptal Kararı Dilekçesi ile müracat edilmesi durumunda verilebilen kararlardır. Çek İptal Kararı verilebilmesi için Asliye Ticaret Mahkemesine çekin imzacısının müracat etmesi gerekmektedir.
Çek İptal Kararı verilebilmesi için çekin sahibi tarafından düzenlenmemiş olması veya kayıp olması şartı bulunmaktadır. Yani çekin sahibi çeki kaybetmesi veya çekin çalınması durumunda çekin iptali için karar almak üzere mahkemeye müracat edebilir.
Çeki yazdıktan sonra çeki alan kişi ile anlaşmazlık yaşaması durumunda iptal kararı için başvuru yapması makul değildir ve mahkeme tarafından kabul görmeyecektir. Yani çek iptali çeki sahibi düzenlemeden kaybederse veya çalınırsa kendi imzası dışında kanun dışı bir yöntem ile tahsile konulmaması için önlem olarak yapılan bir karardır.
Ticari bir gerekçe ile ödenmemesi talep edilen bir çek için iptal kararı alınması mümkün değildir. Vadeli çeklerde bir dolandırıcılık benzeri durum yaşanması halinde çekin ödenmemesi için ilgili konu ile alakalı dava açılarak ödeme yasağı talep edilebilir.
Mahkeme adli bir konu olduğuna takdir gösterir ve çek alacaklısının kötü niyetli hareket ettiği konusunda delillere dayanarak karar vererek ilgili çekin ödenmemesine hüküm edebilir fakat bu çek iptali değildir, çekin ödenmemesi için ödeme yasağı kararı verebilir.
Çek iptali ve ödeme yasağı ayrı kararlardır, yapılan başvurulara göre önlem olarak mahkemenin çek iptallerinde ödeme yasağı da koyduğu olabilmektedir fakat sahibi tarafından yazılmamış çekler için esas olarak alınan karar çek iptali kararıdır.
Zaten sahibi tarafından yazılmamış bir çekin tahsile konması evrakta sahtecilik , dolandırıcılık ve nitelikli dolandırıcılık gibi birçok başlıkta suç unsurları taşıyabilen bir kabahattir.
Çek İptali sahibinin rızası ve kontrolü dışında elinden çıkmış , üzeri yazılmadığı için bir borç oluşturmaz durumdaki çekin kötü niyetle kullanılmasının önüne geçilmesi adına iptali işlemidir. Yalnızca mahkeme kararı ile yapılabilir, mahkeme kararının ilgili bankaya tebliğ edilmesi ile çek iptal edilebilir.
Çek İptali Davası hangi durumda açılabilir , hangi durumda açılamaz ?
Çek İptali davası çek sahibi tarafından düzenlenmeden yani boş olarak kaybolduğunda yada çalındığında açılabilir , çek sahibi tarafından doldurulmuş ve alacaklıya teslim edilmişse çek iptali davası açılamaz.
Çek sahibi çeki kendi düzenledikten sonra çeki kendi düzenlemediğini , çekte değişiklik yapıldığını , çekin kaybolduğunu yada çalındığını iddaa ederek çek iptali davası açabilir ve hatta çek iptal kararı da alabilir. Bu ticarette bir risktir. Fakat çek alacaklısı çek iptali kararının borç ödemekten kaçınma kötü niyeti ile açıldığını iddaa edebilir.
Yani çeki normal usulünce imzalayıp , vadesi gelmeden iptal davası açan çek sahibi adli olarak kusurludur. İptal davası açsa ve iptal kararı açsa ve karar alınsa dahi, alacaklının itirazı veya açacağı dava ile bilirkişi incelmesi ile çekin sahibi tarafından düzenlendiği tespit ederse çek tahsile konabilir ve çek sahibine çeşitli kanunlara göre dava açılabilir.
Çeki sahibi kendi rızası ile düzenleyip sonradan iptal davası açarsa hukuk önünde büyük kabahat işlediğinin farkında olmalıdır ve hapis cezasına varan ceza davaları ile karşılaşacağını kesinlikle unutmamalıdır. Çekin ödenmemesi için gerçek dışı beyan ile iptal davası açmak büyük kabahattir, kesinlikle yapılmamalıdır.
Çek İptali Davası nereye açılmalıdır ?
Çek İptal Dava Asliye Ticaret Mahkemelerinde açılmaktadır. Asliye Ticaret Mahkemesi olmayan adliyeler var ise asliye hukuk yada müracat savcılığının yönlendireceği mahkemede açılması yerinde olmaktadır.
Çek İptali Davasını kim açabilir ?
Çek İptali Davasını çekin sahibi veya avukatı açabilir.
Çek İptali Davasına itiraz edilebilirmi ?
Evet çeki sahibi kendi elyazısı ile düzenleyip imzaladıktan sonra çeki kaybettiği veya çalındığı iddaası ile iptal davası açar veya iptal kararı aldırırsa, çekin gerçek alacaklısı iptal kararının kaldırılması için dava açabilir.
Çekin sahibi tarafından düzenlendiğinin ispatı bilirkişi tarafından yapılacaktır ve alacaklının borcu oluşturan ticari işlemi ispat etmesi de ayrıca talep edilecektir.
Bu itirazlarda çeki düzenleyen çekin usulsüzlüğünü , çekin alacaklısı ticari işlemin ve borcun gerçekliğini ispat etmelidir.
Çek İptal Kararı vadesinden önce çıkmazsa sonucu nedir ?
Çek kayıp veya çalınması halinde mahkemeye müracat edildikten sonra kararın alınması belirli bir süre almaktadır , bunun ne kadar süreceğini kimse tahmin edemez fakat mahkeme tarafından çek iptal kararı alınmamış ise çekin tahsile koyulması ihtimal dahilindedir.
Yani bankaya alacaklı kişi çeki beyan ederek tahsilini isteyebilir, normal mevzuattaki gibi çek yazımı ve imzalar kontrol edildikten sonra sahibi tarafından düzenlenmiş bir çek olduğundan emin olunursa çekin ödemesi banka tarafından yapılır. Bu esnada banka görevlileri imza kontrolü tabiki yapmaktadır.
Yani usulünce yazılmış ve sahibi tarafından imzalanmış çek vade gününde tahsile konursa hesap bakiyesi müsaitse banka ödemesini yapmak durumundadır.
Çek İptal kararı için usulüne uygun müracat yapılmış ise mahkeme esas numarası ile beraber karar açıklanmamış dahi olsa mahkeme müracatı gösterir belgenin ilgili banka şubesine asılı ile müracat edilerek, çek iptali için mahkemeye müracat edildiği konusunda bankaya bilgi verilmesi çok önemlidir.
Bankalar çek iptali için müracat edilen çeklerin ödemesini bekletebilmektedir.
Bu sebeple kayıp veya çalınma sebebi ile iptal davası açılan çekler ile ilgili acil olarak banka şubesine bilgi verilmeli ve başvuru belgesi sunulmalıdır.
Bankalara çek çalındı kayboldu diye telefon mail yada şahsen müracat edilmesi genellikle anlamlı değildir. Çek iptal kararı bulunmazsa banka çeki sahibinin müracatı ile iptal etmez.
Çek İptal Kararı Dilekçesi Nasıl Yazılır ?
Normal mahkeme başvuru dilekçesi biçiminde yazılmaktadır. Hitap makamı Asliye Ticaret Mahkemesi hakimliğidir. Dilekçe konusunda kaybolan yada çalınan çekin iptali istemimizin sunulmasından ibarettir gibi bir ifade ile talebinizin bir cümle ile izahı yerinde olur.
Açıklamalar kısmında çekin ne zaman ne şekilde kayıp yada çalıntı durumuna geldiği tercihen ispatı ile sunulmalıdır.
İstem kısmında ise çekin iptali kararı verilmesi ve ödeme yasağı koyulması istemi mahkemeye saygı ile sunulmalıdır.
Çek İptal Kararı Dilekçesi
Türkiye Cumhuriyeti ........................ Asliye Ticaret Mahkemesi Hakimliğine
DAVACI : (ÇEK SAHİBİ ADI SOYADI TCNOYADA ÜNVANI YAZILMALIDIR.)
(İKAMET ADRESİ YAZILMALIDIR.)
DAVALI : Faili Mechul
DAVA KONUSU : Çalınan çek için iptal kararı ve ödeme yasağı istemimizin sunulmasından ibarettir.
AÇIKLAMALAR :
1- Ticari müşterisi olduğum .......................................... Bankası ....................... Şubesi ............................ , .................................. , ......................... Numaralı .......................... Para Birimli çekler motorlu aracımdan .......................... tarihinde faili mechul kişi yada kişiler tarafından çalınmıştır.
2- ........................... Tarih ve ....................... Numaralı şikayetçi ifade tutanağı ile ............................... Polis merkezi amirliğine yaptığım suç duyurusu iş bu dilekçe ekinde bilgilerinize saygı ile sunulmuş olacaktır.
3- İlgili çekler çek koçanı içerisinde tarafımca yazılmamış yani boş olarak bulunmaktadır.
4- Çekleri çalan kişiler veya teslim edebilecekleri kişiler tarafından çeklerin tarafımca düzenlenmiş gibi yazılarak ilgili banka şubelerinden tahsiline çalışılması ihtimali vardır.
5- Bankaya şahsi müracatımda çeklerin iptal edilebilmesi ve ödeme yasağı koyulması için için mahkeme kararının kendilerine tebliğ edilmesi gerektiğini beyan etmişlerdir.
6- Bu sebeple mahkemenize müracat etme zarureti hasıl olmuştur.
HUKUKİ SEBEPLER : Türk Ticaret Kanunu ve Sair Mevzuat Hükümleri
SONUÇ VE İSTEM :
Yukarıda açıklanan ve Mahkemenizce resen uygun görülecek sebepler ile ;
Yukarıda belirtmiş olduğum çeklerin iptali için karar verilmesi , Ödenmemesi için ödeme yasağı tebiri kararı verilmesi , Tahsil etmeye çalışan kişiler olursa hırsızlık, dolandırıcılık , evrakta sahtecilik , nitelikli dolandırıcılık suçları ile soruşturulmalarına , Mahkemenizce verilecek kararların ilgili banka genel müdürlüğü ve çek sorumlusu şubeye müzekkere yazılarak tebliğ edilmesi için gereğini saygılarım ile arz ve talep ederim.
Tarih :
İsim Soyisim :
İmza :
Ek : Şikayetçi İfade Tutanağı 1 Sayfa Araştırmanız için Mevzuat Bilgi Sistemi üzerindeki 6102 Nolu Kanun olan Türk Ticaret Kanunun 6455 nolu kanun ile güncellenmiş haline erişim linki sunuyoruz. Türk Ticaret Kanunu 651 nolu maddesi çek iptaline dair hükümü ifade etmektedir. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6102-20130328.pdf